เป้าหมายหลักของการเก็บรักษาข้าว คือให้เกิดความสูญเสียของข้าวในขนาดเก็บรักษาให้น้อยที่สุดทั้งด้านปริมาณและคุณภาพ โดยในด้านปริมาณ เช่น การสูญเสียน้ำหนักเนื่องจากนก หนู หรือแมลงและการหายใจของเมล็ด ส่วนด้านคุณภาพ เช่น เกิดข้าวเมล็ดเหลืองหรือเกิดกลิ่นเหม็นอับ มีสิ่งสกปรกเจือปนมากทั้งนี้หลักการเก็บรักษาข้าว โดยทั่วไปควรเก็บรักษาไว้ในโรงเก็บที่มีความชื้นสัมพันธ์และอุณหภูมิต่ำ(ในที่แห้งและเย็น)
โดยวิธีเก็บรักษาข้าวจะแบ่งออกเป็น 4 วิธี ได้ดังนี้
1.การเก็บในสภาพปกติไม่มีการควบคุมอุณหภูมิและความชื้นสัมพันธ์ภายในโรงเก็บเป็นวิธีที่นิยมใช้ในประเทศไทย เพราะการลงทุนน้อยและเสียค่าใช้จ่ายต่ำแต่จะมีโอกาสเกิดความเสียหายในระหว่างการเก็บรักษาสูง เช่น การเก็บในโรงเก็บหรือยุ้งฉางของเกษตรกร โรงสี หรือโกดังส่งออกข้าวขนาดใหญ่
2.การเก็บในสภาพที่มีการควบคุมอุณหภูมิเพียงอย่างเดียว เช่น การเก็บในตู้แช่เย็น หรือในไซโลเก็บข้าวที่มีการเป่าลมเย็น เป็นต้น การเก็บในสภาพที่มีอุณหภูมิต่ำช่วยชะลอการสูญเสียทั้งด้านปริมาณและคุณภาพได้เนื่องจากการเข้าทำลายของแมลงลดลง
3.การเก็บในที่ควบคุมความชื้นสัมพันธ์ไม่ควบคุมอุณหภูมิ เช่น การเก็บข้าวไว้ในภาชนะที่มิดชิด สามารถป้องกันการเคลื่อนที่ผ่านเข้าออกของอากาศได้ เช่น การเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ในปี๊บสังกะสีหรือถุงพลาสติก เป็นต้น สำหรับการเก็บรักษาด้วยวิธีนี้ความชื้นของเมล็ดข้าวก่อนเก็บต้องไม่เกิน 10%
4.การเก็บในที่ควบคุมอุณหภูมิและความชื้นสัมพันธ์สามารถป้องกันและลดความเสียหายของเมล็ดข้าวและคงคุณภาพดีได้นานหลายสิบปี แต่เสียค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาสูงมากจึงนิยมใช้ในงานด้านการอนุรักษ์เชื้อพันธุ์ในธนาคารเชื้อพันเท่านั้น
ข้อมูลจาก : กองวิจัยและพัฒนาข้าว